ओलको व्यावसायिक खेती गर्ने घट्दै किसानको सङ्ख्या

फाइल तस्बिर

काठमाण्डौ – बजारको अनिश्चितता तथा बीउ–बिजनको समस्यालगायत कारण ओलको व्यावसायिक खेती गर्ने किसानको सङ्ख्या घट्दै गएको छ । घरमै तरकारी–अचार खानेगरी पुस्तैनी रूपमा ओल लगाउने चलनलाई किसानले निरन्तरता दिए पनि व्यावसायिक खेती गर्ने किसानको सङ्ख्या घट्दै गएको हो ।

विभिन्न पौष्टिक तत्त्व हुने ओलको खेती गर्न अरू बाली लगाउन जस्तो मेहनत लाग्दैन । मल धेरै नचाहिने र रोगकिराको पनि जोखिम हुँदैन । तर बीउ नपाउने समस्या मुख्य छ । यसै कारण किसानले ओल खेतीको विस्तार गर्न नसकेका किसान विद्यानन्द साह र डिल्लीप्रसाद मेहता बताउनुहुन्छ ।

ओल भोज भतेरमा तरकारी, अचार बनाएर खाने गरिन्छ । माटोमुनि फल्ने कन्दमूलका रूपमा चिनिने ओल वर्षायाम अर्थात् असार, साउन र भदौ महिनामा खानयोग्य हुन्छ । तराई क्षेत्रमा परम्परागत भान्सा र व्यञ्जनमा ओलको महत्त्वपूर्ण स्थान छ ।

पर्याप्त बीउ नपाएका कारण किसानलाई चाहेअनुसार बीउ बाँड्न नसकेको सुनसरीको हरिनगर गाउँपालिकाको कृषि शाखा प्रमुख रमेश न्यौपानेको भनाइ छ । भारतमा उत्पादन भएका ओल सस्तो मूल्यमा नेपालको बजारमा भित्रिँदा स्वदेशमा उत्पादित ओल नेपालीको भान्सामा पुग्न पनि कठिन छ ।

ओल खेतीका विज्ञ तथा किसान मनोजकुमार सिंहले बजारको समस्या मुख्य चुनौती रहेको बताउनुभयो । पहिले व्यावसायिक रूपमा कोशी प्रदेशको सुनसरी, मोरङसहित तराईका जिल्लामा खेती गर्ने गरेको भए पनि अहिले फाट्टफुट्ट रूपमा कतै–कतै मात्र ओलको खेती हुने गरेको छ ।