६ देश मात्र होईन श्रमिक पठाउने ११० देशमै श्रम सम्झौता अनिवार्यः अध्यक्ष दाहाल

काठमाडौ । नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेसका अध्यक्ष खिलानाथ दाहालले नेपालले १ सय १० देशमा नेपालीलाई जान श्रम स्विकृति दिएपनि जम्मा ६ देशसँग मात्र श्रम सम्झौता भएको भन्दै दुःख व्यक्त गरेका छन् । नेपाल निर्माण तथा सम्बद्ध श्रमिक संघ(काउन) द्धारा ६५ औं अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी दिवसका अवसरमा आयोजित अन्तक्रियामा अध्यक्ष दाहालले सबैभन्दा पहिले १ सय १० देशसँग श्रम सम्झौता गरेर बैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको व्यवस्थापनमा लाग्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले बैदेशिक रोजगारका शिलशिलामा नेपालमा आधा समस्या रहेको र बिदेशमा आधा समस्या देखिएकाले त्यसलाई निराकरण गर्न सरकार लाग्नुपर्ने बताए । उनले ʽजहाँ मजदुर त्यहाँ ट्रेड युनियन काँग्रेसʼ भनेर आफुहरुले कार्य अगाडि बढाएको पनि बताए ।

कार्यक्रममा सांसद अशोक कोईरालाले जीटूजी अर्थात गभरमेन्ट टू गभरमेन्ट सम्झौता गरेर बैदेशिक रोजगारीलाई मर्यादित बनाईनुपर्ने धारणा राखे ।

त्यस्तै ट्रेड युनियन कांग्रेसका उपाध्यक्ष गणेश निरौलाले कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै विश्वबजारका आप्रवासी श्रमिकका बारेमा प्रष्ट पारेका थिए । तथ्याँकअनुसार विश्वबजारमा २३ करोड आप्रवासीहरुको बसोबास रहेको र त्यसमध्ये कामको शिलशिलामा १५ करोड मानिस आप्रवासी श्रमिक बनेका छन् । त्यसमध्ये एसियाका मात्रै ५८ प्रतिशत श्रमिक रहेका छन् । उनले खाडी मुलुकमा रोजगारदाताले पासपोर्ट खोसेर राखिदिने कार्य र बन्धक पारिदिएर जस्तोसुकै कार्य गर्न लगाउने अवस्था आईएलओ महासन्धीको विपरित रहेको र यस सम्बन्धमा ससक्त आवाज उठाउनुपर्ने बताए ।

कार्यक्रममा नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेसका बरिष्ठ उपाध्यक्ष, रामजी कुँबर, महिला उपाध्यक्ष रमा पौडेल र अन्य उपाध्यक्षहरु, महासचिव, नेपाल निर्माण तथा सम्बद्ध श्रमिक संघ(काउन)का महिला उपाध्यक्ष, रविता कार्की, महासचिव, प्रदिप आचार्य लगायत सहभागीहरुले विदेशमा एउटै कोठामा ४० जनासम्म दुःखद अवस्थामा बस्नुपरेको लगायत विषयलाई सरकारले गम्भिररुपमा लिनुपर्ने बताएका थिए । उनीहरुले सरकारले एउटा ट्रेनिङ सेन्टर खोलेर ट्रेनिङ दिएर दक्ष बनाएर मात्र बैदेशिक रोजगारीमा पठाउनुपर्ने भनाई राखेका थिए । त्यस्तै रेमिट्यान्सको रकमलाई राष्ट्रिय अर्थतन्त्र(हाइड्रो, उद्योग वा अन्य उत्पादनमुलक क्षेत्र) सँग जोडेर उनीहरुलाई नेपालमै रोजगारीको ग्यारेन्टी दिने खालका कार्यक्रमहरु बनाईनुपर्नेमा सहभागीहरुको जोड रहेको थियो । हाल पछिल्लो तीन महिनामा बैदेशिक रोजगारीबाट अढाई खर्ब रकम भित्रिएको तथ्याँक पेस गर्दै उनीहरुले यस्तै रहे नेपालको बजेट रकम नै रेमिट्यान्सबाट भित्रिने र त्यसको सदुपयोगमा लाग्नुपर्ने बताए ।
अहिले नेपाली बजारमा प्रतिवर्ष साँढे ४ देखि ५ लाख मानिसहरु श्रम बजारमा आईरहेका छन् । करिब ५० हजारले मात्र स्वदेशमा रोजगारी पाईरहेको अवस्था छ । बाँकी सबै बाहिरिनुपर्ने बाध्यता छ । यसलाई पनि समयमै विचार पुर्याउनुपर्ने देखिन्छ । बैदेशिक रोजगार विभागको तथ्याँक हेर्ने हो भने मात्रै पनि आ.व. २०५१÷२०५२ देखि २०७२÷ २०७३ सम्ममा ४३ लाख ७८ हजार ६५६ वटा श्रम स्वीकृति जारी भई मानिसहरु बैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् ।