तरकारी खेतिले लोहोरे वेस्तडा खण्ड हरियै हरियो

ज्वाला सन्देश सम्वाददाता
लोहोरे देखि बेस्तडा सम्मको सडक खण्ड यतिवेला तरकारी खेतिले हरियै हरियो भएको छ । कृषक व्यवसाय पाठसालावाट तरकारी खेती सम्वन्धीको ज्ञान हाँसिल गरेका यूवाहरुले तरकारी खेतीको व्यवसाय सुरु गरे पछि त्यो क्षेत्र हराभरा भएको हो । ग्रमिण पहुँच तेस्रचरणको आर्थिक सहयोग र हेल्भेटास स्वीसइन्टरको अपरेशनको कार्यान्वयनमा सामाजिक सेवा केन्द्र (सोसेक), नेपालले संचालन गरेको सामाजिक आर्थिक विकास कार्यक्रम अन्तरगत त्यस भेकका कृषानहरुलाई कृषक पाठसालाको माध्याम वाट व्यवसायिक सिप र आवास्यक पुर्वाधार सहित प्राविधिक सहयो प्रदान भए पछि तरकारी कृषानहरु तरकारी खेतीमा आकर्षित भएका हुन् ।

सडक खण्ड आसपासका जमिनमा बन्दा, फुलगोवी, फर्सी, केराउ लगाएतका वेमौसमी तरकारीहरु हरियै देखिन्छन भने नयाँ विउ रोपिएका प्लाष्टिक टनेलहरु पनि सेतै छन् । हिजो उजाड लाग्ने त्यो क्षेत्र एक्कासी परिवर्तन भएको देख्दा त्यो रुट हिड्ने जोकोहीलाई पनि गरे हुँदो रहेछ भन्ने जागृत भावन जाग्छ । विदेश जान पासर्पोट वनाएर तम तयार भएका ८ जना यूवाहरु तरकारी खेतीमा लागेको पगनाथ ७ का यूवा खगेन्द्र अधिकारीले बताए । उनि भन्छन्–विदेश गएर २०÷२५ हजार कमाउनु र यहाँ बसेर १०÷१२ हजार कमाउनु उस्तै हो त्यसैले आफ्नै स्थानीय ठाउँमा तरकारी खेतीमा संलग्न भयौँ । अहिले १०÷१२ हजार भए पनि पासपोर्ट बाकसमा राखेर तरकारी खेतीमैै व्यवसायिक वन्ने चाहना छ, व्यवसायिक रुपमा अगाडी वढियो भने कसो ५०÷६० हजार नकमाइएला र पगनाथ ७ का अर्का यूवा मोहन थापाले भने । उनि थप्छन विदेशमा खर्च हुने श्रम र कामको प्रकृतिका बारेमा विदेश गएका साथी भाई हरुको अनुभव सुन्दा विदेश नजाने र यही व्यसायिक वन्ने इच्छा जाग्यो ।
कार्यक्रमले तरकारी खेतीमा सलग्न कृषानहरुका लागि ३ वटा सिचाई पोखरी निर्माण गरिदिएको छ भने व्यवसायिक तरकारी खेती सम्वन्धी प्राविधिक तालिम र स्थानीय व्यवसाय सेवा प्रदायक मार्फत वजारको मागमा आधारित तरकारी सम्वन्धीका विउविजनहरु पनि उपलब्ध गराएको छ । पगनाथ ९ हुलाक टाकुरामा वनेको सिचाइ पोखरीले १४ रोपनी तरकारी खेतीको जमिनमा सिन्चीत गरिरहेको छ भने पगनाथ १ साँगुतडामा निर्मित भैरव स्थान सिचाइ पोखरीले १५ रोपनीलाई सिन्चीत गर्छ । पगनाथ १ वेस्तडामा निर्मित सिचाइ पोखरीले पनि ४.९ हेक्टर जमिनलाई सिन्चीत गरिरहेको सोसेक कार्यक्रम अधिकृत रत्नप्रशाद चौलागाईले बताए । त्यस्तै पगनाथ ९ हुलाकटाकुरा र पगनाथ १ वेस्तडामा वजार व्यवस्थापन समितिको मातहतमा चल्ने गरि २ वटा कृषि उपज संकलन केन्द्र समेत कार्यक्रमले स्थापना गरिरहेको छ । संकलन केन्द्रवाट दिनहु वेस्तडा, दैलेख खण्डका स्थानीय वजार र सुर्खेत सम्म तरकारीहरु गइरहेको महादेव कृषि उपज संकलन केन्द्रका अध्यक्ष रत्नबहादुर थापाले बताए । संकलन केन्द्र र सिचाई पोखरी स्थापना भएका क्षेत्रमा २ वठा कृषक पाठसाला समेत छन् । जुन पाठसाला वाट ४० जना कृषानहरुले कृषि उपज उत्पादन प्रविधि, वजारको माग विश्लेषण, लागत लाभ विश्लेषण र मुल्य श्रृंखला पात्रहरुको भुमिका सम्वन्धीको ज्ञान पाएर व्यासायिक तरकारी खेती गरिरहेका छन् । तरकारी खेती वाट दैनिक जिविकोपार्जनका चिज वस्तुहरु खरिद गर्न र वालवालिकाहरुको सामान्य पढाइ खर्चमा राम्रो सहयोग पुगेको पगनाथ १ की सपना खड्काले बताइन् । उनि भन्छिन् व्यवासय सम्वन्धी सामान्य जानकारी नहुँदा जागर नचल्दो रहेछ, आर्कषण वढाउन र जागर चलाउन सामान्य ज्ञान हुनै पर्दो रहेछ, अहिले यहाँका १८ जना महिला दिदिवहिनीहरु तरकारी खेती मै लागि परेका छौ । त्याहाँका महिलाहरु अहिले तरकारी खेतीलाई नै व्यवसायिक रुपमा कसरी अगाडी वढाउने भन्ने विषयमा सामुहिक छलफल पनि गर्दै छन् । कार्यक्रमले गरिरहेका यस्ता गतिवीधिहरुको अनुगमन र अवलोकनका लागि जिल्ला वाट गएको सयूँक्त अनुगमन टोलीले त्यहाँका किसानहरुले चलाएको जागर र तरकारी खेती प्रतिको व्यवसायिक्तालाई उच्च मुल्यांकन गर्दै आवास्यक अन्य समस्यामा साथ दिने बताएका थिए । अनुगमनमा जिल्ला स्थित सरकारी कार्यालयका प्रमुख प्रतिनीधि, राजनीतिक दल र संचारकर्मीहरु सहित संचालक संस्थाहरुका प्रमुखहरु थिए ।